Apel
do władz Państwa Polskiego, działaczy kultury, duchownych oraz całego społeczeństwa polskiego
Drodzy Bracia,
Zbliżają się dni pamięci po poległych synach i córkach naszych narodów.
W historii wzajemnych stosunków pomiędzy Ukraińcami i Polakami jest wiele stron przyjaźni, ale i jednocześnie krwawych dramatów. Wśród tych ostatnich szczególnym bólem, tak dla Ukrainy, jak i dla Polski, pozostaje Tragedia Wołyńska oraz konflikt polsko-ukraiński z czasów drugiej wojny światowej, którego otchłań pochłonęła bezpowrotnie tysiące niewinnych braci i sióstr.
Zabójstwo niewinnych ludzi nie ma usprawiedliwienia.
Prosimy o przebaczenie za popełnione przez nas zbrodnie oraz krzywdy – to jest to naszą myśląprzewodnią.
Prosimy o przebaczenie oraz my tak samo przebaczamy zbrodnie i krzywdy, popełnione wobec nas — to jedyna formuła moralna, która winna być motywacją każdego ukraińskiego oraz polskiego serca, pragnącego pokoju oraz porozumienia.
Zabójstwa, torturowania, poniżanie z powodów narodowości, wyznania, wyzysk oraz deportacje — te słowa są dobrze znane naszym narodom. Pamiętamy każde spośród nich.
Dopóki będą żyć nasze narody, dopóty będą nas bolały rany historii. Ale życie obu naszych narodów jest możliwe, o ile nauczymy się traktować wzajemnie jako równi sobie bracia.
Największym złem naszych stosunków była nierówność, która była skutkiem bezpaństwowości Ukrainy. Z żelazną konsekwencją, katastrofa ukraińskiej państwowości prowadziła do ruiny państwowości polskiej. Ta reguła jest tragicznym aksjomatem stosunków Ukrainy i Polski.
Państwo ukraińskie musi jeszcze w pełni ukształtować całościowe oraz godne podejście odnośnie byłych prób, ich przyczyn oraz własnej odpowiedzialności za przeszłość oraz przyszłość.
Polska opinia powinna w pełni przyjąć samoistność ukraińskiej tradycji narodowej, jako sprawiedliwej oraz uznać jako godną szacunku walkę o własną państwowość i niepodległość. Zaakceptujmy wreszcie siebie wzajemnie i myślą, i sercem. Najważniejszym pomnikiem dla naszych narodów powinny pozostać nie lokalne panteony, ale wyciągnięte do siebie wzajemnie ręce.
Dzisiejsza wojna Rosji z Ukrainą jeszcze bardziej zbliżyła do siebie nasze narody. Walcząc przeciwko Ukrainie, Moskwa prowadzi ofensywę również przeciwko Polsce i całemu wolnemu światu.
Dzisiaj o tym przypominamy ze szczególną trwogą tak, by przestrzec polityków obu państw przed językiem wrogości i nienawiści, które mogą zamienić chrześcijańskie uczucia przebaczenia oraz porozumienia. Tragedie przeszłości potrzebują skruchy. O Wykorzystanie wspólnego bólu dla politycznych rozrachunków spowoduje nieskończoność wzajemnych oskarżeń. Krzywda będzie powracać zawsze — wbrew mogiłom, wbrew pamięci, przeciwko przyszłości.
Wzywamy naszych sojuszników, polskie władze państwowe i parlamentarzystów, by zatrzymać każdą nieobliczalną deklarację polityczną, uchwalenie której nie ukoi bólu, ale pozwoli naszym wspólnym wrogom wykorzystać go przeciwko Polsce oraz Ukrainie. Nie miejmy wątpliwości — wrogie piętno będzie odciśnięte na obydwu wspólnotach.
Pamiętajmy również, że Kijów oraz Warszawa – to strategiczny wschodni fundament całej Europy. Musimy uświadomić sobie, że przykład naszego wzajemnego porozumienia może być wzorem dla całej przestrzeni europejskiej.
W przededniu upamiętnień, które rozpoczną się w lipcu w obu państwach, wzywamy, by powrócić do tradycji wspólnych apeli parlamentarnych, które będą nie dzielić, ale zjednoczą nas w skrusze i przebaczeniu. Kierując się duchem braterstwa, wzywamy, by razem ustanowić wspólny Dzień Pamięci Ofiar naszej przeszłości oraz wiary w to, że zło się nie powtórzy.
Wieczna oraz godna pamięć o naszych świętościach zależy od wielkiego i mądrego porozumienia między nami, osiągniętego raz na zawsze.
Wierzymy, że nasz głos usłyszy polskie Społeczeństwo.
Leonid Krawczuk, prezydent Ukrainy (lata 1991-1994)
Wiktor Juszczenko, prezydent Ukrainy (lata 2005-2010)
Patriarcha Kijowski i Wszechrusi-Ukrainy Filaret, Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Kijowskiego
Światosław Szewczuk, Najwyższy arcybiskup Ukraińskiego Kościoła Grekokatolickiego
Wiaczesław Briuchowećkyj, literaturoznawca, honorowy rektor Narodowego Uniwersytetu „Akademia Kijowsko-Mohylańska”
Iwan Wasiunyk, współprzewodniczący Obywatelskiego Komitetu na rzecz Uczczenia Pamięci Ofiar Hołodomoru-ludobójstwa lat 1932-33, wicepremier Ukrainy w latach 2007-2010
Iwan Dziuba, akademik, literaturoznawca, działacz społeczny
Danyło Łubkiwskyj, zastępca Ministra Spraw Zagranicznych Ukrainy (2014 rok)
Dmytro Pawłyczko, poeta, działacz polityczno-społeczny, Ambasador Nadzwyczajny i Pełnomocny
Wołodymyr Panczenko, literaturoznawca, pisarz, profesor Narodowego Uniwersytetu „Akademia Kijowsko-Mohylańska”
Myrosław Popowycz, akademik, filozof, dyrektor Instytutu Filozofii im. Hrihorija Skoworody
Wadym Skuratiwśkyj, historyk sztuki, literaturoznawca, akademik Narodowej Akademii Sztuk Ukrainy
Ihor Juchnowśkyj, akademik, pierwszy prezes Ukraińskiego Instytutu Pamięci Narodowej
